W związku z przejęciem realizacji programu „Rodzina 800+” przez ZUS pytania dotyczące złożonych wniosków, stanu sprawy oraz terminów wypłaty świadczenia należy kierować do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Program „Rodzina 800+” to wsparcie rodzin w częściowym pokryciu wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.

W ramach programu „Rodzina 800 plus” rodzinom z dziećmi na utrzymaniu przysługuje świadczenie wychowawcze na dziecko w wieku do ukończenia 18 roku życia, bez względu na dochód osiągany przez rodzinę. 

Od 1 stycznia 2024 r. wysokość świadczenia wychowawczego wynosi 800 zł miesięcznie na dziecko.

Przyjmowaniem wniosków o świadczenie wychowawcze, ich rozpatrywaniem oraz przyznawaniem i wypłatą tego świadczenia zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Wnioski do ZUS można złożyć tylko drogą elektroniczną przez Internet, a wypłata przyznanego świadczenia odbywa się wyłącznie w formie bezgotówkowej, na wskazany we wniosku rachunek bankowy.

1. Świadczenie wychowawcze przysługuje na dziecko do ukończenia przez nie 18 lat:

• matce albo ojcu, albo opiekunowi faktycznemu dziecka gdy dziecko wspólnie mieszka oraz pozostaje na utrzymaniu rodzica składającego wniosek,
• opiekunowi faktycznemu, który opiekuje się dzieckiem i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka.
• opiekunowi prawnemu dziecka,
• rodzicowi zastępczemu dziecka,
• osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka,
• dyrektorom placówki opiekuńczo-wychowawczej,
• dyrektorom regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej,
• dyrektorom interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego,
• dyrektorom domu pomocy społecznej.

2. Świadczenie wychowawcze nie przysługuje jeśli:

• dziecko pozostaje w związku małżeńskim,
• dziecko zostało umieszczone w instytucji, która zapewnia nieodpłatne pełne utrzymanie: w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym, zakładzie karnym, szkole wojskowej lub innej szkole,
• pełnoletnie dziecko ma ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko,
• wnioskodawcy lub członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia wychowawczego (nie dotyczy to świadczeń z państw członkowski UE/EFTA lub z Wielkiej Brytanii).

3. Prawo do świadczenia wychowawczego ZUS ustali na tzw. okres świadczeniowy, który trwa od 1 czerwca danego roku do 31 maja roku następnego.

Wniosek złożony od 1 lutego do 31 maja roku, w którym zaczyna się okres świadczeniowy, gwarantuje prawo do świadczenia od 1 czerwca do 31 maja roku następnego.

W przypadku wniosków złożonych po 31 maja roku, w którym zaczyna się okres świadczeniowy, ZUS przyznaje prawo do świadczenia od miesiąca, w którym złożono wniosek do końca okresu świadczeniowego, ale nie wcześniej niż od dnia:

• urodzenia dziecka,
• objęcia dziecka opieką, przysposobienia dziecka, faktycznego umieszczenia dziecka w domu pomocy społecznej albo w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym.

Wniosek o świadczenie wychowawcze złożony na nowo narodzone dziecko w ciągu 3 miesięcy od dnia urodzenia dziecka, gwarantuje otrzymanie świadczenia od dnia urodzenia dziecka.

Jeśli dziecko kończy 18. rok życia w trakcie okresu świadczeniowego, ZUS przyzna świadczenie wychowawcze do dnia ukończenia przez dziecko 18 lat.

4. Świadczenie wychowawcze przysługuje w wysokości 800 zł miesięcznie na dziecko.

Tylko w dwóch sytuacjach ZUS wypłaci świadczenie w niższej wysokości – gdy dziecko urodzi się albo ukończy 18 lat w trakcie miesiąca. W takich sytuacjach kwotę świadczenia wychowawczego za niepełny miesiąc ZUS ustali w następujący sposób:

• podzieli kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu,
• otrzymaną kwotę pomnoży przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje,
• kwotę świadczenia zaokrągli do 10 groszy w górę.

Jeśli zgodnie z orzeczeniem sądu sprawowana jest opieka naprzemienną z drugim rodzicem (rozwód, separacja, rozłączenie) w porównywalnych i powtarzających się okresach, to każdemu z rodziców przysługuje świadczenie wychowawcze w wysokości połowy kwoty za dany miesiąc.

5. Od 2023 r. aby otrzymać świadczenie wychowawcze trzeba złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek:

• SW-R – matka albo ojciec dziecka,
• SW-O – piecza zastępcza nad dzieckiem albo opiekun prawny lub opiekun faktyczny,
• SW-D – dyrektor: placówki opiekuńczo-wychowawczej, opiekuńczo-terapeutycznej, interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, domu pomocy społecznej.

Wnioski o świadczenie wychowawcze można złożyć tylko elektronicznie. Wszystkie wnioski (SW-R, SW-O, SW-D) można złożyć przez PUE ZUS.

Matka lub ojciec dziecka posiadający numer PESEL mogą złożyć wniosek SW-R także przez:

• portal Emp@tia (link do strony zewnętrznej),
• swój bank,

W przypadku złożenia wniosku przez bank albo portal Emp@tia, i braku profilu na PUE ZUS, Zakład Ubezpieczeń Społecznych założy taki profil na podstawie danych z wniosku.

6. Aby otrzymać świadczenie wychowawcze trzeba dołączyć do składanego elektronicznie wniosku:

• oświadczenie sądu opiekuńczego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka – jeśli składa wniosek opiekun faktyczny dziecka,
• orzeczenie sądu opiekuńczego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka – jeśli składa wniosek opiekun prawny dziecka,
• zaświadczenie z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie albo od innego organizatora pieczy zastępczej, które potwierdza umieszczenie dziecka w pieczy – rodzic zastępczy albo osoba prowadząca rodzinny dom dziecka albo dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej, interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego (w zaświadczeniu powinna być data umieszczenia w pieczy zastępczej),
• decyzję albo orzeczenie o umieszczeniu dziecka w domu pomocy społecznej (z datą umieszczenia) – dyrektor domu pomocy społecznej,
• orzeczenie sądu o ustanowieniu opieki naprzemiennej –w przypadku opieki na przemian z drugim rodzicem w porównywalnych i powtarzających się okresach,
• dokument potwierdzający charakter pobytu cudzoziemca w Polsce, np. kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”, kartę stałego pobytu, (nie dotyczy to obywateli UE/EFTA).

7. Prawo do świadczenia wychowawczego ustalane jest na tzw. okres świadczeniowy, który trwa od 1 czerwca danego roku do 31 maja roku następnego. Obecny okres świadczeniowy trwa od 1 czerwca 2024 r. do 31 maja 2025 r.

Od 1 lutego 2025 r. ZUS przyjmuje wnioski o świadczenie wychowawcze na kolejny okres świadczeniowy od 1 czerwca 2025 r. do 31 maja 2026 r.

• do 30 kwietnia 2025 r. – ZUS wypłaci świadczenie do 30 czerwca 2025 r.,
• od 1 do 31 maja 2025 r. – ZUS wypłaci świadczenie do 31 lipca 2025 r.,
• od 1 do 30 czerwca 2025 r. – ZUS wypłaci świadczenie do 31 sierpnia 2025 r.,
• od 1 do 31 lipca 2025 r. – ZUS wypłaci świadczenie do 30 września 2025 r.,
• od 1 do 31 sierpnia 2025 r. – ZUS wypłaci świadczenie do 31 października 2025 r.

Świadczenie w formie bezgotówkowej będzie przekazywane:

• na wskazany we wniosku numer rachunku płatniczego w Polsce,
• na rachunek bankowy w państwie członkowskim UE/EFTA dla osób mieszkających za granicą,

8. ZUS wyda decyzję w następujących sprawach:

• odmowy przyznania świadczenia wychowawczego,
• uchylenia lub zmiany prawa do świadczenia,
• nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego.

Od decyzji możesz odwołać się do Prezesa ZUS w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji.

Od decyzji Prezesa ZUS przysługuje Ci skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego w ciągu 30 dni od doręczenia decyzji.

9. W sprawie świadczenia wychowawczego można otrzymać pomoc:

• na specjalnej infolinii 22 290 55 00 (czynna od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 15.00),
• w Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS w dni robocze (pn.–pt.) w godz. 7.00 –18.00 pod numerem telefonu 22 560 16 00 lub za pośrednictwem maila na adres: cot@zus.pl,
• we wszystkich placówkach ZUS,
• podczas e-wizyty w ZUS,
• konsultacje i porady w sprawie świadczenia wychowawczego 500+

10. Świadczenie wychowawcze a pobyt drugiego rodzica za granicą Polski.

Od 01 maja 2004 r. obywatele polscy, przemieszczający się w granicach Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego uzyskali prawo do świadczeń na dzieci w innych państwach członkowskich UE i EOG. Umożliwia to koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego.

Instytucją realizującą zadania z tego zakresu w Województwie Małopolskim jest Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie, Plac Na Stawach 3, tel.  (12) 430 29 73.

Pytania w sprawie możliwości uzyskania świadczeń rodzinnych za granicą prosimy kierować do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, gdzie została wprowadzona następująca metoda uzyskiwania informacji : 

• Wnioskodawcy są informowani o możliwości uzyskania wszystkich informacji o potrzebnych dokumentach i pomocy urzędników przy kompletowaniu dokumentacji i/lub uzupełnianiu wniosków w Ośrodkach Pomocy Społecznej lub w Urzędach Gmin. Wnioskodawcy nie są wzywani do złożenia wyjaśnień i/lub osobistego stawiennictwa w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim. Zebranie całości dokumentacji na etapie składania wniosku w gminie spowoduje, że wniosek jest rozpatrywany sprawniej, bez prowadzenia dodatkowej korespondencji w sprawie.
• W dalszym ciągu informację o stanie sprawy o ustalenie koordynacji można uzyskać za pomocą formularza kontaktowego znajdującego się na stronie Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Adres strony internetowej: www.malopolska.uw.gov.pl
• Uruchomiona jest specjalna infolinia dla wnioskodawców nr tel. 12 430 29 73. Po podaniu numeru pesel można będzie uzyskać informacje o dacie wpływu wniosku, statusie sprawy oraz lokalizacji wpływu wniosku. Infolinia umożliwia uzyskanie informacji dla Mieszkańców całej Małopolski.

Instrukcje:

https://www.gov.pl/web/rodzina/nowe-zasady-skladania-wnioskow-o-swiadczenie-wychowawcze-na-okres-swiadczeniowy-20222023

https://www.gov.pl/web/rodzina/najwazniejsze-informacje-o-programie-rodzina-502

https://www.gov.pl/web/rodzina/odpowiedzi-na-najczesciej-zadawane-pytania2

https://www.gov.pl/web/rodzina/jak-zlozyc-wniosek-o-rodzina-500-plus-on-line1

https://www.gov.pl/web/rodzina/instrukcja-rejestracji-wniosku-o-swiadczenie-wychowawcze-800-plus