W związku z przejęciem realizacji programu „Rodzina 500+” przez ZUS pytania dotyczące złożonych wniosków, stanu sprawy oraz terminów wypłaty świadczenia należy kierować do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Aby od 1 czerwca br. otrzymywać świadczenie 500+ należy złożyć wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na okres świadczeniowy 2023/2024 do ww. organu najpóźniej do 30 czerwca br. Wnioski można składać tylko elektronicznie. Złożenie wniosku po tym terminie może spowodować utratę wypłaty świadczenia.
- Świadczenie wychowawcze przysługuje na dziecko do ukończenia przez nie 18 lat:
- matce albo ojcu, albo opiekunowi faktycznemu dziecka gdy dziecko wspólnie mieszka oraz pozostaje na utrzymaniu rodzica składającego wniosek,
- opiekunowi faktycznemu, który opiekuje się dzieckiem i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka.
- opiekunowi prawnemu dziecka,
- rodzicowi zastępczemu dziecka,
- osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka,
- dyrektorom placówki opiekuńczo-wychowawczej,
- dyrektorom regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej,
- dyrektorom interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego,
- dyrektorom domu pomocy społecznej.
2. Świadczenie wychowawcze nie przysługuje jeśli:
- dziecko pozostaje w związku małżeńskim,
- dziecko zostało umieszczone w instytucji, która zapewnia nieodpłatne pełne utrzymanie: w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym, zakładzie karnym, szkole wojskowej lub innej szkole,
- pełnoletnie dziecko ma ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko,
- wnioskodawcy lub członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia wychowawczego (nie dotyczy to świadczeń z państw członkowski UE/EFTA lub z Wielkiej Brytanii).
3. Prawo do świadczenia wychowawczego ZUS ustali na tzw. okres świadczeniowy, który trwa od 1 czerwca danego roku do 31 maja roku następnego.
Wniosek złożony od 1 lutego do 31 maja roku, w którym zaczyna się okres świadczeniowy, gwarantuje prawo do świadczenia od 1 czerwca do 31 maja roku następnego.
W przypadku wniosków złożonych po 31 maja roku, w którym zaczyna się okres świadczeniowy, ZUS przyznaje prawo do świadczenia od miesiąca, w którym złożono wniosek do końca okresu świadczeniowego, ale nie wcześniej niż od dnia:
- urodzenia dziecka,
- objęcia dziecka opieką, przysposobienia dziecka, faktycznego umieszczenia dziecka w domu pomocy społecznej albo w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym.
Wniosek o świadczenie wychowawcze złożony na nowo narodzone dziecko w ciągu 3 miesięcy od dnia urodzenia dziecka, gwarantuje otrzymanie świadczenia od dnia urodzenia dziecka.
Jeśli dziecko kończy 18. rok życia w trakcie okresu świadczeniowego, ZUS przyzna świadczenie wychowawcze do dnia ukończenia przez dziecko 18 lat.
4. Świadczenie wychowawcze przysługuje w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko.
Tylko w dwóch sytuacjach ZUS wypłaci świadczenie w niższej wysokości – gdy dziecko urodzi się albo ukończy 18 lat w trakcie miesiąca. W takich sytuacjach kwotę świadczenia wychowawczego za niepełny miesiąc ZUS ustali w następujący sposób:
- podzieli kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu,
- otrzymaną kwotę pomnoży przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje,
- kwotę świadczenia zaokrągli do 10 groszy w górę.
Jeśli zgodnie z orzeczeniem sądu sprawowana jest opieka naprzemienną z drugim rodzicem (rozwód, separacja, rozłączenie) w porównywalnych i powtarzających się okresach, to każdemu z rodziców przysługuje świadczenie wychowawcze w wysokości połowy kwoty za dany miesiąc.
5. Od 2023 r. aby otrzymać świadczenie wychowawcze trzeba złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek:
- SW-R – matka albo ojciec dziecka,
- SW-O – piecza zastępcza nad dzieckiem albo opiekun prawny lub opiekun faktyczny,
- SW-D – dyrektor: placówki opiekuńczo-wychowawczej, opiekuńczo-terapeutycznej, interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, domu pomocy społecznej.
Wnioski o świadczenie wychowawcze można złożyć tylko elektronicznie. Wszystkie wnioski (SW-R, SW-O, SW-D) można złożyć przez PUE ZUS.
Matka lub ojciec dziecka posiadający numer PESEL mogą złożyć wniosek SW-R także przez:
- portal Emp@tia (link do strony zewnętrznej),
- swój bank,
W przypadku złożenia wniosku przez bank albo portal Emp@tia, i braku profilu na PUE ZUS, Zakład Ubezpieczeń Społecznych założy taki profil na podstawie danych z wniosku.
6. Aby otrzymać świadczenie wychowawcze trzeba dołączyć do składanego elektronicznie wniosku:
- oświadczenie sądu opiekuńczego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka – jeśli składa wniosek opiekun faktyczny dziecka,
- orzeczenie sądu opiekuńczego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka – jeśli składa wniosek opiekun prawny dziecka,
- zaświadczenie z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie albo od innego organizatora pieczy zastępczej, które potwierdza umieszczenie dziecka w pieczy – rodzic zastępczy albo osoba prowadząca rodzinny dom dziecka albo dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej, interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego (w zaświadczeniu powinna być data umieszczenia w pieczy zastępczej),
- decyzję albo orzeczenie o umieszczeniu dziecka w domu pomocy społecznej (z datą umieszczenia) – dyrektor domu pomocy społecznej,
- orzeczenie sądu o ustanowieniu opieki naprzemiennej –w przypadku opieki na przemian z drugim rodzicem w porównywalnych i powtarzających się okresach,
- dokument potwierdzający charakter pobytu cudzoziemca w Polsce, np. kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”, kartę stałego pobytu, (nie dotyczy to obywateli UE/EFTA).
7. Prawo do świadczenia wychowawczego ustalane jest na tzw. okres świadczeniowy, który trwa od 1 czerwca danego roku do 31 maja roku następnego. Obecny okres świadczeniowy trwa od 1 czerwca 2022 r. do 31 maja 2023 r.
Od 1 lutego 2023 r. ZUS przyjmuje wnioski o świadczenie wychowawcze na kolejny okres świadczeniowy od 1 czerwca 2023 r. do 31 maja 2024 r.
- do 30 kwietnia 2023 r. – ZUS wypłaci świadczenie do 30 czerwca 2023 r.,
- od 1 do 31 maja 2023 r. – ZUS wypłaci świadczenie do 31 lipca 2023 r.,
- od 1 do 30 czerwca 2023 r. – ZUS wypłaci świadczenie do 31 sierpnia 2023 r.,
- od 1 do 31 lipca 2023 r. – ZUS wypłaci świadczenie do 30 września 2023 r.,
- od 1 do 31 sierpnia 2023 r. – ZUS wypłaci świadczenie do 31 października 2023 r.
Świadczenie w formie bezgotówkowej będzie przekazywane:
- na wskazany we wniosku numer rachunku płatniczego w Polsce,
- na rachunek bankowy w państwie członkowskim UE/EFTA dla osób mieszkających za granicą,
8. ZUS wyda decyzję w następujących sprawach:
- odmowy przyznania świadczenia wychowawczego,
- uchylenia lub zmiany prawa do świadczenia,
- nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego.
Od decyzji możesz odwołać się do Prezesa ZUS w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji.
Od decyzji Prezesa ZUS przysługuje Ci skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego w ciągu 30 dni od doręczenia decyzji.
9. W sprawie świadczenia wychowawczego można otrzymać pomoc:
- na specjalnej infolinii 22 290 55 00 (czynna od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 15.00),
- w Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS w dni robocze (pn.–pt.) w godz. 7.00 –18.00 pod numerem telefonu 22 560 16 00 lub za pośrednictwem maila na adres: cot@zus.pl,
- we wszystkich placówkach ZUS,
- podczas e-wizyty w ZUS,
- konsultacje i porady w sprawie świadczenia wychowawczego 500+
10. Świadczenie wychowawcze a pobyt drugiego rodzica za granicą Polski.
Od 01 maja 2004 r. obywatele polscy, przemieszczający się w granicach Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego uzyskali prawo do świadczeń na dzieci w innych państwach członkowskich UE i EOG. Umożliwia to koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego.
Instytucją realizującą zadania z tego zakresu w Województwie Małopolskim jest Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie, Plac Na Stawach 3, tel. (12) 430 29 73.
Pytania w sprawie możliwości uzyskania świadczeń rodzinnych za granicą prosimy kierować do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, gdzie została wprowadzona następująca metoda uzyskiwania informacji :
- Wnioskodawcy są informowani o możliwości uzyskania wszystkich informacji o potrzebnych dokumentach i pomocy urzędników przy kompletowaniu dokumentacji i/lub uzupełnianiu wniosków w Ośrodkach Pomocy Społecznej lub w Urzędach Gmin. Wnioskodawcy nie są wzywani do złożenia wyjaśnień i/lub osobistego stawiennictwa w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim. Zebranie całości dokumentacji na etapie składania wniosku w gminie spowoduje, że wniosek jest rozpatrywany sprawniej, bez prowadzenia dodatkowej korespondencji w sprawie.
- W dalszym ciągu informację o stanie sprawy o ustalenie koordynacji można uzyskać za pomocą formularza kontaktowego znajdującego się na stronie Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Adres strony internetowej: www.malopolska.uw.gov.pl
- Uruchomiona jest specjalna infolinia dla wnioskodawców nr tel. 12 430 29 73. Po podaniu numeru pesel można będzie uzyskać informacje o dacie wpływu wniosku, statusie sprawy oraz lokalizacji wpływu wniosku. Infolinia umożliwia uzyskanie informacji dla Mieszkańców całej Małopolski.
Instrukcje:
- Instrukcja wniosek 500 plus dla rodzica_SW-R_bez koordynacji (doc 1,8mb)
- Instrukcja wniosek 500 plus dla rodzica_SW-R_z koordynacją (doc 2,6mb)
- Instrukcja wniosek 500 plus dla opiekuna_SW-O_bez koordynacji (doc 1,4mb)
- Instrukcja wniosek 500 plus dla opiekuna_SW-O_z koordynacją (doc 2,1mb)
- Instrukcja wniosek 500 plus dla dyrektora placówki wychowawczej_SW-D (doc 1,1mb)
- Jak dodać załącznik do wniosku 500 plus (doc 528kb)
- Jak sprawdzić szczegóły wniosku 500 plus (doc 420kb)
- Instrukcja „Gdzie na portalu PUE ZUS znaleźć korespondencję w sprawie wniosku o świadczenie wychowawcze” (plik docx 826kb)